Poniżej znajdziesz kilka rad, które warto wykorzystać przed wejściem do studia telewizyjnego.

1. Dowiedz się, czego oczekuje od Ciebie dziennikarz

Ustal to bardzo dokładnie. Dlaczego w ogóle dziennikarz zaprosił Cię do telewizji? Co go najbardziej interesuje w Twoich badaniach naukowych? Jeśli sugeruje przez telefon, że chce pomówić o konsumpcji pieczywa w naszym kraju, nie rzucajmy się od razu do robienia zestawienia liczby sprzedanych w ostatnim kwartale chlebów i rogali, tylko dopytajmy, czy właśnie o to mu chodzi. Może się okazać, że odpowie: „Nie, nie! Chcę się tylko dowiedzieć, jaki chleb warto jeść. I czy w ogóle go jeść, czy może lepiej go czymś zastąpić?”.

Doprecyzowanie tematu jest bardzo ważne – zwłaszcza, gdy na wywiad umawia nas np. asystentka redakcji. Jeśli wcześniej to ustalisz, zaoszczędzisz sobie stresujących nieporozumień tuż przed wejściem na wizję.

2. Zadbaj, żeby wywiad był ciekawy

Ty i dziennikarz macie ten sam cel – chcecie, aby wywiad był ciekawy. Dlatego nie wstydź się zapytać, jakich pytań możesz się spodziewać. Dobrze jest od razu zasygnalizować: „Na to pytanie odpowiem tak i tak”. Zdziwisz się, jak często usłyszysz od dziennikarza: „A ja myślałem, że jest zupełnie inaczej! Dobrze, że dowiedziałem się o tym teraz. Moje kolejne pytania muszą być całkiem inne”.

3. Promuj swoje osiągnięcia

Przed wywiadem zanotuj sobie dwa-trzy najważniejsze punkty swojej wypowiedzi. I powiedz o nich, jak tylko nadarzy się okazja. Pamiętaj, że wywiady są z reguły krótkie i to Ty musisz zadbać o to, by powiedzieć o meritum sprawy. Dobrze by było, żebyś umiał opowiedzieć o tym, co jest najistotniejsze, w ciągu 30 sekund.

4. Mów o korzyściach

Aby wynikami badań naukowych zainteresować laików, przygotuj wypowiedź o tym, jak Twoje badanie zmieni codziennie życie ludzi. Powiedz, jaki ma ono wpływ na społeczeństwo i świat. Pamiętaj, że badania często są finansowane z pieniędzy podatników. Musisz wyjaśnić, dlaczego opłaca im się łożyć na to pieniądze.

5. Mów o nowościach

Postaraj się, by powiało świeżością. Co w Twoich badaniach jest nowe? Co zapowiada przełom? Przygotuj sobie zdanie: „Do tej pory myśleliśmy, że jest tak, ale mam dowód na to, że jest tak i tak”.

6. Zadbaj o wygląd

Przygotuj odpowiedni strój. Jeśli nie występujesz w laboratoryjnym fartuchu, zatroszcz się o bluzkę lub koszulę z kołnierzykiem, raczej gładką niż wzorzystą. Musisz wyglądać schludnie. Lepiej odrobinę przesadzić z elegancją niż wyglądać niechlujnie. Przed wejściem na wizję skorzystaj z usług makijażystki.

7. Poćwicz

Warto przećwiczyć swoją kwestię przed wystąpieniem i sprawdzić, jak się wypada podczas nagrania. Dowiedz się, gdzie ono się odbędzie. W studiu telewizyjnym czy w laboratorium? Będziesz stał czy siedział? Jak już dowiesz się tego wszystkiego, sfilmuj swoje wystąpienie - choćby telefonem komórkowym - a potem je uważnie obejrzyj.

W trakcie wywiadu telewizyjnego

To dziennikarz na początku rozmowy przedstawi Cię z nazwiska, więc nie powtarzaj za nim, że nazywasz się Jan Nowak. Zamiast tego zadbaj o to, by zwięźle i obrazowo przedstawić to, czym się zajmujesz.

Możesz zacząć tak: „Dzień dobry państwu. Na co dzień pracuję w podlegającym pod Uniwersytet Warszawski Instytucie Badań zajmującym się m.in. badaniami rynku i potrzeb konsumentów, ale nie tylko, bo są tam też prowadzone inne badania. Wśród poszczególnych działów znajduje się jednostka o nazwie Dział Konsumencki, którą zarządzam i w której badam, jak różne czynniki wpływają na pracę mózgu i wygląd uczestników badań”.

Ale licz się z tym, że połowa widzów zaśnie, a druga połowa zmieni kanał.

Dlatego, gdy dziennikarz poprosi, abyś siebie i swoje naukowe wyniki krótko przedstawił, powiedz raczej: „Jeżeli zauważyliście państwo, że zjedzona sałata natychmiast powoduje u was dobry humor, to krótko wyjaśnię, dlaczego tak jest. Opowiem też, jaki owoc skutecznie zastąpi nam krem przeciwzmarszczkowy. Tego rodzaju badaniami zajmuję się na co dzień w Instytucie Badań Pomiar.

Promocja nauki w tej formie brzmi lepiej, prawda?

Jeśli dopiero debiutujesz przed kamerą, przyjedź do telewizji nieco wcześniej. Musisz mieć czas na złapanie oddechu. Idealnie by było, gdybyś mógł kilka minut porozmawiać z dziennikarzem przed nagraniem. To sprawi, że na wizji będziesz rozluźniony i spokojny. Wywiad z Tobą może być emitowany na żywo lub montowany i puszczony jakiś czas później.

Przy wywiadzie montowanym:

• Nie odpowiadaj jednym słowem. Przy montowanych wywiadach często wycina się pytania dziennikarza i zostawia tylko wypowiedzi rozmówcy, dlatego odpowiadaj pełnymi zdaniami – tak, by widz mógł za Tobą nadążyć i się nie pogubił.
• Nie wahaj się poprosić o powtórzenie nagrania odpowiedzi na któreś z pytań, jeśli jesteś z niej niezadowolony.
• Nie używaj długich i skomplikowanych zdań.

Przy wywiadzie na żywo:

• Trzymaj się wyników swoich badań, nie rozpraszaj się zbędnymi szczegółami.
• Jeśli dziennikarz zbacza z tematu, nie wahaj się sprowadzić rozmowy na właściwe tory, mówiąc: „Tego nie badałem, ale wiem, że…”.
• Twoje wypowiedzi mogą być dłuższe, ale muszą być wtedy bardziej przemyślane. W wywiadzie na żywo nie ma powtórek!

Powodzenia!